دادخواست حجر به منظور ممانعت از دخالت افراد محجور و ناتوان در امور مالی و غیر مالی مطرح می‌گردد. در این مقاله قصد داریم درباره حجر و محجور و نحوه طرح دادخواست حجر و صدور حکم حجر صحبت کنیم.
منظور از حجر چیست و محجور به چه کسی گفته می‌شود؟
فردی که به دلیل عدم بلوغ عقلی و یا نقص قدرت تشخیص نمی‌توانند مسائل اقتصادی را درک کنند در اصطلاح حقوقی محجور نامیده می‌شوند. در قانون برای این افراد حکم حجر صادر می‌شود تا از سوء استفاده افراد منفعت طلب از شخص محجور جلوگیری شود. مطابق با این حکم فرد محجور اجازه انجام هیچ گونه معامله و خرید و فروشی را نسب به اموال خود ندارد، و علت صدور این حکم جلوگیری از سوء استفاده اشخاص از عدم قدرت تشخیص این افراد است.
دادگاه برای این افراد یک قیم مشخص می‌کند و قیم می‌تواند بر تمامی معاملات و خرید و فروش‌های فرد محجور نظارت داشته باشد و هر زمان که احساس کرد فرد محجور مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد، از انجام معامله ممانعت کند تا شخص محجور ضرر و زیان مالی نبیند.
پس از اینکه دادگاه فردی را به عنوان قیم معرفی نمود، تمام دارایی و اموال فرد محجور تحت اختیار قیم خواهد بود و قیم موظف است از اموال و دارایی وی مراقبت نماید و آنها را مدیریت کند. لازم به ذکر است که قیم اجازه دخل و تصرف در اموال را که بر مصلحت محجور نباشد را نخواهد داشت و در تمامی شرایط مصلحت محجور باید مد نظر قرار گیرد.
حجر-چیست-نجات-علی-پور
به چه افرادی محجور گفته می‌شود؟
مطابق با ماده ۱۲۰۷ قانون مدنی افراد محجور به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- صغار: منظور از فرد صغیر فردی است که به سن بلوغ نرسیده باشد و قادر به تشخیص مسائل مالی نیست. این فرد در اصطلاح صغیر نامیده می‌شود و در دسته افراد محجور قرار دارد.
- افراد غیر رشید: این دسته از افراد محجور به افرادی اطلاق می‌شود که با توجه به اینکه به سن بلوغ رسیده‌اند و بزرگسال هستند اما توانایی تشخیص و درک مسائل مالی را ندارند و نمی‌توانند مصلحت خود را تشخیص دهند. این افراد به طور کلی قادر به تمییز بد و و خوب نیستند و در خصوص مسائل مالی کاملا بی اطلاع هستند.
- مجانین: دسته سوم از افراد محجور مجانین یا افراد دیوانه هستند که به دلیل عدم قدرت تفکر و نقص عقل قادر به تصمیم گیری و انجام معاملات مالی و غیر مالی نیستند. این افراد هیچ درکی نسبت به مسائل مالی و غیر مالی ندارند و در صورتیکه دارایی یا اموالی به نام آنها شود یا به ارث برسد، نمی‌توانند درباره آن تصمیم درستی بگیرند.
تمامی افراد نام برده اجازه دخل و تصرف در اموال خود را ندارند و از نظر قانونی انجام هر گونه معامله با این افراد باطل است. در این مورد افراد مجنون هیچ گاه و تحت هیچ شرایطی اجازه تصرف در اموال خود را ندارند و تفاوتی ندارد که درجه جنون به چه میزان باشد. بر اساس ماده ۱۲۱۱ قانون مدنی، جنون به هر درجه که باشد، موجب حجر است.
قیم کیست؟
قیم فردی است که به درخواست دادستان از جانب دادگاه تعیین می‌شود و وظیفه اداره اموال و مراقبت از دارایی فرد محجور را دارد. وی باید به مصلحت فرد محجور عمل نماید و بر معاملات وی نظارت داشته باشد. مطابق با ماده ۱۲۱۸ قانون مدنی در شرایط زیر قیم تعیین می‌گردد:
- صغاری که ولی نداشته باشد.
- افراد مجنون یا غیر رشید که جنون و یا عدم رشد آنها به زمان قبل از بلوغ بر می‌گردد و ولی نداشته اند.
- افراد مجنون یا غیر رشید که جنون یا عدم رشد آنها مربوط به دوران پس از سن بلوغ است.+
برای اطلاع از اولویت افراد برای طرح دادخواست حجر و تقاضای قیومیت با وکیل پایه یک دادگستری نجات علی پور مشورت نمائید و از مشاوره حقوقی ایشان بهره مند گردید.
حجر چگونه ثابت می‌شود؟
از ساده‌ترین راه‌ها برای اثبات حجر فرد محجور اخذ نامه پزشکی از پزشکی قانونی است. به این منظور بایستی فرد محجور را به پزشکی قانونی برده و نامه‌ای مبنی بر محجور بودن وی را از اداره پزشکی قانونی دریافت نمائید. این نامه تائیدی است بر محجور بودن فرد و مورد قبول دادگاه است. بر اساس این تائیدیه دیگر نیازی به انجام تحقیقات و سایر مراحل طولانی قانونی و دادگاهی نخواهد بود.
روش دیگر استفاده از شهادت شهود است. شهادت افراد مطلع از حجر فرد محجور می‌تواند دلیل برای اثبات حجر باشد که بر نظر دادگاه تاثیر گذار خواهد بود.
حکم حجر چگونه صادر می‌شود؟
پس از اینکه تمامی مدارک و شواهد در دادسرای سرپرستی توسط دادستان مورد بررسی قرار گرفت، پرونده فرد محجور برای رسیدگی بیشتر به دادگاه ارجاع داده می‌شود. در دادگاه در صورت نیاز تحقیقات لازم انجام خواهد شد و پس از اتمام تحقیقات و جمع آوری مدارک موجود و اثبات حجر، حکم صادر خواهد شد.
افرادی که از حجر فرد اطلاع دارند نیز می‌توانند برای مشخص نمودن تکلیف فرد محجور و گرفتن قیومیت وی به مراجع قضایی مراجعه نمایند و دادخواست حجر را تنظیم نمایند و از محضر دادگاه بخواهند تا برای وی قیم تعیین کند. دادخواست حجر شامل صدور حکم حجر و تعیین قیم می‌باشد و توصیه می‌شود برای طرح دادخواست از بهترین وکیل خانواده در ارومیه راهنمایی لازم دریافت شود.
انواع حجر
نوع حجر با توجه به ممنوعیت فرد در تصرف در اموال و شدت آن به چند دسته تقسیم می‌شود:
- حجر عام: در این نوع حجر فرد محجور به طور کلی از هر گونه تصمیم گیری و تصرف بر اموال خویش ممنوع می‌شود. این نوع حجر در مورد افراد مجنون بیشتر صادق استو حجر عام نامیده می‌شود. زیرا فرد مجنون نمی‌تواند هیچ دخل و تصرفی بر اموال خود داشته باشد و علت آن عدم توانایی درک مسائل اقتصادی است و وضعیت جنون وی قابل درمان نخواهد بود. در قانون مدنی آمده است که فرد مجنون هر گز نمی‌تواند اهلیت داشته باشد. اهلیت به معنی بلوغ عقلی می‌باشد.
- حجر خاص: در این نوع حجر فرد محجور تنها برای تصرف در برخی از امور شخصی خود مجوز دارد و در مورد باقی امور مالی حق تصرف نخواهد داشت. این نوع حجر در مورد افراد سفیه صادق است و حجر خاص نامیده می‌شود. مواردی که فرد محجور می‌تواند در مورد آنها تصمیم بگیرد موارد غیر مالی مانند ازدواج یا طلاق است اما معاملات و تصرف در اموال برای وی ممنوع می‌باشد و باید با نظارت قیم انجام شود. از دیگر مواردی که شامل حجر خاص می‌شود حجر تاجر ورشکسته است که مربوط به معاملات اموال تاجر می‌شود. زیرا که تاجر با تصرف بر اموال خود و فروش آنها موجب زیان طلبکاران خواهد شد.
- حجر حمایتی و حجر سوء ظنی: حجر حمایتی به حمایت قانون از فرد محجور برای جلوگیری از سوء استفاده دیگران گفته می‌شود و اما در حجر سوء ظنی قانون از دیگران در مقابل وارد شدن آسیب و زیان مالی از سوی فرد محجور، حمایت می‌کند. این دو نوع حجر در نقطه مقابل یکدیگر قرار دارند.
- حج قانونی و حجر قضایی: حکم حجر قانونی به طور مستقیم از سوی قانون برای افراد محجور صادر می‌شود. اما حجر قضایی به دستور دادگاه و مراجع قضایی صادر می‌شود. به عنوان مثال حجر تاجر ورشکسته از دسته حجر قضایی قرار دارد.
- حجر بر مبنای فقدان اراده و نقص اراده: حجر فرد مجنون از نوع حجر فقدان اراده است و حجر صغیر یا سفیه از نوع حجر نقص اراده است.
- حجر مالی و غیر مالی: افراد سفیه تنها در مورد امور مالی ممنوعیت تصرف دارند و شامل حجر مالی هستند ولی افراد صغیر و مجنون نسبت به تمامی امور مالی و غیر مالی ممنوعیت دارند.
دادسرای سرپرستی چه وظیفه‌ای دارد؟
ادارات سرپرستی در قبال افراد محجور وظایفی را بر عهده دارند که عبارتند از:
نظارت و تعیین قیم، تشکیل پرونده برای افراد محجور و نظارت بر هر گونه معامله و فروش اموال غیر منقول آنها.
همچنین ادارات سرپرستی وظیفه دارند بر تمامی اموال افراد محجور نظارت داشته باشند تا فرد به دلیل نا آگاهی اموال را حیف و میل نکند و حقوق وی ضایع نگردد.
تبعات صدور حکم حجر برای محجور
اگر برای فردی محجور حکم حجر از سوی دادگاه صادر شده باشد برای فرد تبعاتی خواهد داشت و تمامی امور مالی و زندگی وی از نظر حقوقی تحت نظر خواهد بود. تبعاتی همچون:
- فرد محجور دیگر هیچ اختیاری برای دخالت و تصرف در اموال خویش را ندارد و از تمامی تعهدات مالی فرد محجور جلوگیری خواهد شد
- برای انجام امور مالی و اداره اموال قیم تعیین می‌شود و تمامی امور مالی تحت نظارت وی انجام خواهد شد
- فروش و معامله اموال فرد محجور تنها با اجازه دادستان و از طریق قیم امکان پذیر خواهد بود.
آیا می‌توان به حکم حجر اعتراض کرد؟
در برخی شرایط فرد محجور با انجام درمان و پس از مدتی بهبود می‌یابد و می‌تواند برای باطل نمودن حکم حجر اقدام نماید. با بهبود فرد محجور و پایان حجر فرد می‌تواند با اثبات سلامت عقلی حکم را باطل کند.
فرد باید به دادگاه مراجعه نماید و درخواست اعتراض خود را به دادگاه ارائه دهد.دادگاه نیز با بررسی پرونده احضاریه‌ای برای وی صادر می‌کند و فرد با مراجعه به دادگاه از محضر قاضی تقاضای تغییر نظر می‌نماید. در این مرحله علت صدور حکم حجر و مدارک موجود در پرونده به دقت مورد بررسی قرار می‌گیرد.
برای اثبات سلامت عقلی فرد باید مجدد به پزشکی قانونی مراجعه نماید و تائیدیه سلامت دریافت کند و ان را به دادگاه ارائه دهد. قاضی نیز با دیدن تائیدیه رای پیشین را باطل می‌نماید و یا در صورت قبول نکردن مدارک و شواهد رای را همچنان به همان حالت باقی می‌گذارد.
در صورتیکه دادگاه حکم حجر را باطل کند، تمامی اختیارات اموال فرد از قیم سلب می‌شود و به خود فرد تعلق می‌گیرد.
طرح-دادخواست-حجر-وکیل-پایه-یک-دادگستری-نجات-علی-پور
مدارک مورد نیاز برای طرح دادخواست حجر
در زمان طرح دادخواست حجر نزد بهترین وکیل خانواده در ارومیه بایستی مدارک زیر ارائه گردد:
- تصویر مصدق نظریه پزشک
- به همراه داشتن مدارک هویتی مانند شناسنامه و کارت ملی
- استعلام نظر پزشکی قانونی
- شهادت شهود
- شماره پرونده استنادی
- سایر دلایل و شواهد برای اثبات حجر
آیا برای فرد فوت شده می‌توان تقاضای دادخواست صدور حکم حجر تنظیم نمود؟
ممکن است فردی به دلیل بیماری یا کهولت سن پیش از فوت محجور شناخته شده باشد و معاملاتی را بدون اطلاع فرزندان انجام داده باشد. در این صورت فرزندان با ارائه مدارک پزشکی و اثبات محجوریت متوفی در زمان انجام معامله می‌توانند حکم حجر دریافت نمایند و معامله را باطل کنند. به منظور اقدام به روش صحیح و دست یافتن به نتیجه مطلوب توصیه می‌شود با بهترین وکیل خانواده در ارومیه مشورت نمائید و پرونده را به ایشان واگذار نمائید.
نمونه دادخواست حجر
خواهان: آقای/ خانم ………….
خوانده: آقای/ خانم …………..
وکیل یا نماینده قانونی: وکیل پایه یک دادگستری نجات علی پور
خواسته: تقاضای صدور حکم محجوریت آقای / خانم ……………
دلایل و منضمات: فتوکپی مصدق شناسنامه و کارت ملی، فتوکپی گواهی پزشکی قانونی مبنی بر محجور بودن
شرح دادخواست:
ریایت محترم شعبه دادگاه خانواده شهرستان ارومیه
باسلام، احتراما به استحضار می‌رساند پدر اینجانب به دلیل ابتلا به بیماری زوال عقل بر اساس مدارک پزشکی که پیوست پرونده شده است قادر به اداره امور مالی خویش نمی‌باشد.
بر اساس نظریه کمیسیون پزشکی قانونی این امر تائید شده است که پدر اینجانب قادر به تشخیص امور مالی خود نمی‌باشد.
لازم به توضیح است که پسر عموی ایشان آقای …… با علم بر این موضوع که ایشان قادر به تشخیص امور مالی خود نیستند در مورخ …/…/… قراردادی را در ارتباط با منزل مسکونی ایشان تنظیم نموده و پدر اینجانب آن را امضا نموده است. در صورتی که تمامی مدارک پزشکی ایشان گواه این امر می‌باشد که نامبرده در تاریخ عقد قرارداد دچار زوال عقل بوده است.
فلذا مطابق با مطالب معروضه مستندا به ماده ۱۲۰۷ قانون مدنی تقاضای صدور حکم حجر آقای ……..در تاریخ ذکر شده مورد استدعاست.
وکیل پایه یک دادگستری نجات علی پور از وکلای با سابقه و متخصص ارومیه می‌باشند و هم اکنون عضو کانون وکلای استان آذربایجان غربی می‌باشند. برای دریافت مشاوره حقوقی به صورت تلفنی یا حضوری با شماره تلفن دفتر وکالت ایشان تماش حاصل فرمائید.
برای کسب اطلاعات تکمیلی به نشانی اینترنتی https://nejatalipour.ir/ مراجعه نمائید.
ایشان در زمینه مسائل حقوقی و خانوادگی مشاوره حقوقی ارائه می‌نمایند و می‌توانید برای حل مشکلات و مسائل خانوادگی و حقوقی نزد ایشان مراجعه فرمائید.
برای آشنایی بیشتر با بهترین وکیل ارومیه لطفا اینجـــــا کلیک کنید
بدون دیدگاه